Wada serca oznacza stan chorobowy, z powodu którego powstaje nieprawidłowy przepływ krwi przez serce i połączone z nim duże naczynia krwionośne, najczęściej tętnicę główną (aortę) lub pień płucny. Zaburzenia przepływu krwi są przeważnie następstwem zniekształcenia zastawek serca przez gorączkę reumatyczną. Wady takie noszą nazwę nabytych. Rzadziej występują wady wrodzone, powstałe w czasie życia płodowego na skutek chorób wirusowych, zażywania przez ciężarną niektórych leków czy naświetlania jej promieniami rentgenowskimi.
Nieprawidłowy przepływ krwi powoduje zwiększone obciążenie poszczególnych części serca, np. lewej komory czy lewego przedsionka, co prowadzi do ich przeciążenia, a następnie niewydolności. Powstają także zaburzenia krążenia krwi w płucach.
Społeczne znaczenie wad serca polega na tym, że dotykają one dzieci i ludzi młodych, zmieniając w zasadniczy sposób przebieg ich życia. Nowoczesne leczenie operacyjne może często przywrócić im zdrowie lub przynajmniej znacznie poprawić jakość życia.
- Wrodzone wady serca
Wrodzona wada serca może polegać na dodatkowym, nieprawidłowym połączeniu jego jam, tzn. obu przedsionków lub obu komór, na nieprawidłowym przebiegu naczyń krwionośnych doprowadzających krew do serca i odprowadzających ją lub na nieprawidłowym połączeniu tych naczyń. Niekiedy współistnieje kilka nieprawidłowości.
Objawy chorobowe i los chorego dotkniętego wrodzoną wadą serca zależą od rodzaju nieprawidłowości i reakcji naczyń płuc na najczęściej nadmierny dopływ krwi.
Prawie wszystkie wrodzone wady serca mogą być — przy obecnym postępie techniki chirurgicznej — leczone operacyjnie. Ważne jest przeprowadzenie operacji w odpowiednim okresie życia chorego, najczęściej w dzieciństwie. Przed operacją wykonywane jest zwykle cewnikowanie serca. Zwłoka w przeprowadzeniu badań i operacji może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, najczęściej płuc, uniemożliwiających usunięcie wady.