Zator płucny powstaje wskutek zatkania mniejszych lub większych odgałęzień tętnicy płucnej przez skrzeplinę krwi, pochodzącą z prawego przedsionka serca lub z głębokich żył kończyn dolnych albo miednicy małej. Skrzeplina, odrywając się od zakrzepu w żyłach kończyn, pokonuje z prądem krwi drogę przez żyłę główną dolną do prawego przedsionka serca, prawej komory, a następnie przez pień płucny do rozgałęzień tętnicy płucnej.
Objawy choroby zależą głównie od tego, jakiego kalibru naczynie zostało zatkane. Najczęstszym objawem jest duszność. Oddech może być bardzo szybki, chory bywa niespokojny, serce pracuje szybko, aby wyrównać zaburzenie spowodowane zmniejszonym dopływem krwi do płuca. Stosunkowo rzadziej występują bóle w klatce piersiowej i krwioplucie. Jeśli zatkane zostanie jedno z głównych rozgałęzień pnia płucnego, występują objawy wstrząsu, a nawet zatrzymanie krążenia.
Chory z podejrzeniem zatoru płucnego musi jak najszybciej znaleźć się w szpitalu, najlepiej w ośrodku intensywnej opieki. Stosowane jest leczenie przeciwzakrzepowe, a w przypadku nasilonych objawów — leczenie rozpuszczające skrzepy krwi.
Ze względu na tendencję do nawrotów zmian zakrzepowych, chorzy, którzy przebyli zator tętnicy płucnej, muszą być stale leczeni przeciwzakrzepowo.