Posted in Osierdzie, błona surowicza pokrywająca serce z zewnątrz, składa się z dwu blaszek: wewnętrznej i zewnętrznej. Wewnętrzna, zwana nasierdziem, przylega bezpośrednio do mięśnia serca, zewnętrzna wytwarza worek osierdziowy, w którym serce jest zawieszone. Zapalenie osierdzia może być „samoistne” – najprawdopodobniej pochodzenia wirusowego, może być objawem gorączki reumatycznej i innych chorób tkanki łącznej, a także może być pochodzenia gruźliczego.
Objawy. Zapalenie osierdzia często przebiega z gorączką i silnymi bólami w klatce piersiowej, zwłaszcza za mostkiem z promieniowaniem do pleców. Bóle te narastają przy zmianie pozycji tułowia, kaszlu i oddychaniu. Często towarzyszy im płyn w osierdziu lub szmer tarcia, rzadko wyczuwalny ręką. Ostre „samoistne” zapalenie osierdzia przebiega najczęściej łagodnie, ale choroba ma tendencje do nawrotów i wymaga obserwacji w szpitalu. Sporadycznie zejściem choroby może być zaciskające zapalenie osierdzia.
Leczenie zapalenia osierdzia „samoistnego”, w gorączce reumatycznej i innych chorobach tkanki łącznej polega na leczeniu choroby podstawowej. Najczęściej stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, rzadziej hormony kory nadnercza. Tylko sporadycznie, jeśli ilość płynu w worku osierdziowym jest duża, konieczne bywa nakłucie osierdzia.
- Zapalenie osierdzia pochodzenia gruźliczego jest chorobą o przewlekłym, nawet wieloletnim, skrytym przebiegu. Często kończy się zaciskającym zapaleniem osierdzia. W chorobie tej dochodzi do zarośnięcia worka osierdziowego, niejednokrotnie z jego zwapnieniem. Upośledza to napływ krwi do serca i powoduje takie objawy, jak złe znoszenie wysiłku fizycznego, przepełnienie krwią żył szyjnych, powiększenie brzucha i obrzęki.
Leczenie przy wczesnym rozpoznaniu jest przeciwprątkowe, przeciwzapalne. W zaciskającym zapaleniu niezbędne jest operacyjne uwolnienie serca z pancerza wytworzonego ze zgrubiałego i zwapniałego osierdzia, co zazwyczaj usuwa objawy choroby i znacznie poprawia sprawność chorego.
