W chorobie tej następuje rozrost limfocytów, obejmujący szpik, węzły chłonne, często śledzionę. Choroba dotyczy przede wszystkim ludzi starszych, powyżej 60 r. życia, bardzo rzadko zdarza się natomiast u ludzi młodych. Jest to najłagoniejsza choroba ze wszystkich chorób rozrostowych układu krwiotwórczego i limfatycznego, w wielu przypadkach nie wymagająca nawet leczenia.
Proces chorobowy rozpoczyna się skrycie, często przez długi czas nie powoduje żadnych objawów, wykrywany jest przy okazji przypadkowego badania krwi. W krwi występuje zwiększona liczba leukocytów, zwykle 40000-100000 m 1 mm3 (40×109/1 do 100×109/1), przy czym ok. 80 — 90% krwinek białych stanowią limfocyty. Badanie szpiku kostnego ujawnia monotonny obraz limfocytów przeważających nad wszystkimi innymi komórkami.
Objawy, które mogą zwrócić uwagę chorego lub lekarza, polegają na: łatwym zapadaniu na różne wirusowe lub bakteryjne zakażenia dróg oddechowych, osłabieniu, niewielkiej utracie masy ciała, często powiększeniu węzłów chłonnych szyjnych, pachowych i pachwinowych, które mogą być wielkości ziarna grochu do dużych pakietów. Węzły chłonne są niebolesne. Często powiększa się śledziona.
Limfocyty powstające w tej chorobie w nadmiarze nie są zdolne do pełnienia swoich funkcji odpornościowych (stąd łatwa zapadalność na zakażenia) i nie ulegają przekształceniu w komórki wytwarzające białka odpornościowe. Często więc w przewlekłej białaczce limfatycznej ulega zmniejszeniu stężenie gamma-globulin w surowicy krwi. Jednocześnie mogą wystąpić objawy zależne od powstawania przeciwciał skierowanych przeciw własnym komórkom, takie jak niedokrwistość hemolityczna lub małopłytkowść autoimmunologiczna.
Niedokrwistość i małopłytkowość mogą pojawiać się na skutek wyparcia układu czerwonokrwinkowego i płytkotwórczego ze szpiku przez rozrastające się limfocyty.
Dla prawidłowego rozpoznania choroby podstawowe znaczenie ma badanie histopatologiczne usuniętego operacyjnie węzła chłonnego.
Leczenia wymagają ci chorzy na przewlekłą białaczkę limfatyczną, u których choroba przebiega z wyraźnymi objawami ogólnymi, z dużą liczbą krwinek białych lub z wyraźnym powiększeniem węzłów chłonnych, oraz wtedy, gdy występuje niedokrwistość i/lub małopłytkowość. Zależnie od postaci i przebiegu choroby, leczenie jest bardziej lub mniej intensywne. W leczeniu stosuje się leki cytotoksyczne, korty kosteroidy oraz radioterapię.