Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego występują u znacznej części społeczeństwa. Nie ma chyba człowieka, który w ciągu swego życia nie odczuwałby tego rodzaju cierpień.
Biegunki, zaparcia stolca lub bóle brzucha i inne objawy mogą występować pojedynczo albo po kilka na raz. U większości są one banalne, krótkotrwałe i ustępują samoistnie. Jeżeli nawet są uporczywe i przeciągają się w czasie, nie muszą oznaczać poważnej choroby. Nierzadko jednak zdarzają się choroby z burzliwymi objawami, wymagające pilnej porady lekarskiej i intensywnego leczenia zachowawczego lub chirurgicznego. Bywa i tak, że groźne choroby rozwijają się podstępnie, bezobjawowo lub tylko ze skąpymi i niecharakterystycznymi objawami. Wykrycie tych chorób we wczesnym okresie ich rozwoju stwarza duże szanse wyleczenia i jest możliwe poprzez masowe badania profilaktyczne.
Objawy chorobowe ze strony układu trawienia są najczęściej następstwem chorób któregoś z narządów wchodzących w skład tego układu, a więc przełyku, żołądka, jelit, wątroby i dróg żółciowych oraz trzustki. Nierzadko jednak bywają one wynikiem stanów chorobowych zlokalizowanych poza układem pokarmowym, na przykład wymioty w chorobach ośrodkowego układu nerwowego, błędnika lub niewydolności nerek, bóle brzucha w chorobach ginekologicznych, w zaburzeniach naczyniowych, metabolicznych i endokrynologicznych.
Z powyższego wynika, że objawy ze strony układu trawienia są często nieswoiste, a wykrycie ich przyczyny stanowi poważny problem.
W postępowaniu lekarskim, dla prawidłowego rozpoznania choroby niezwykle ważne jest staranne przeprowadzenie wywiadów chorobowych. W tej części badania ogromną rolę odgrywa sam chory. Rzetelne opisanie objawów zauważonych u siebie może być samo przez się podstawą do ustalenia diagnozy, wyboru najwłaściwszych badań pomocniczych (laboratoryjnych, radiologicznych, endoskopowych itp.) lub przynajmniej do wyboru doradcy, konsultanta – specjalisty z innej dziedziny. Należy zatem zwracać uwagę na charakter objawów, ich umiejscowienie, natężenie, okoliczności poprzedzające chorobę, zmienność objawów w miarę upływu czasu, ich zależność od rodzaju pożywienia i pory spożycia posiłków, wpływ leków, pozycji ciała, aktywności fizycznej i stanu emocjonalnego.