Choroby wewnętrzne

Niedoczynność przytarczyc jest związana z niedoborem lub brakiem parathormonu. Najczęściej występuje po operacjach tarczycy, zwła­szcza z powodu jej nowotworów, czasami po napromieniowaniu tarczy­cy lub leczeniu jodem promieniotwórczym. Przyczyną choroby mo­że być również wrodzony brak przytarczyc lub ich zniszczenie w prze­biegu np. zakażenia. Brak parathormonu prowadzi do zmniejszenia dopływu wapnia z przewodu pokarmowego i kośćca oraz obniżenia stężenia tego jonu we krwi.

Objawy. Wśród dolegliwości dominują objawy tężyczkowe pod po­stacią mrowień i drętwień, zwłaszcza kończyn i wokół ust, skłonności do kurczów mięśni. Przy znacznie obniżonym poziomie wapnia we krwi mogą wystąpić napady tężyczki z bardzo silnymi i bolesnymi kurczami kończyn. Dłonie mogą układać się w kształcie „ręki położni­ka”. Występuje końsko-szpotawe ustawienie stóp. Pomimo dramatycz­nego obrazu i znacznego cierpienia, napad tężyczki zazwyczaj nie za­graża życiu chorego, jeżeli nie dojdzie do kurczu oskrzeli lub zaburzeń czynności serca.

Poważnym powikłaniem niedoczynności przytarczyc jest czę­sto zaćma, czyli zmętnienie soczewek oka, zazwyczaj obustronne i szybko postępujące, co prowadzi do pełnej utraty ostrości wzroku. Ba­dania dodatkowe wykazują obniżenie poziomu wapnia oraz podwyższenie poziomu fosforanów we krwi.

Leczenie przewlekłej, utrwalonej niedoczynności przytarczyc po­lega na stosowaniu witaminy D₃ w dużych, indywidualnie dobranych dawkach w skojarzeniu z wapniem i alusalem. Bardzo ważne jest ograniczenie nabiału (!) w celu zmniejszenia podaży fosforanów w die­cie. W napadzie tężyczki podawane są preparaty wapnia.

• Rzekoma niedoczynność przytarczyc

Rzekoma niedoczynność przytarczyc jest zazwyczaj chorobą wrodzoną. Przyczyną jej jest oporność nerek, a czasami również tkanki kostnej, na działanie parathormonu, co prowadzi do takich sa­mych skutków, jak brak tego hormonu. Objawy choroby są takie jak w pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc (tężyczka, zaćma, ob­niżenie poziomu wapnia w surowicy krwi), a ponadto występuje niski wzrost, krępa budowa ciała, otyłość, okrągła twarz, skrócenie kości śródręcza imitujące skrócenie palców (objaw Albrighta), upośledzenie umysłowe. U części chorych występuje ponadto zanik kostny, a nawet torbiele kostne, jak w pierwotnej nadczynności przytarczyc.