
Niedoczynność przytarczyc jest związana z niedoborem lub brakiem parathormonu. Najczęściej występuje po operacjach tarczycy, zwłaszcza z powodu jej nowotworów, czasami po napromieniowaniu tarczycy lub leczeniu jodem promieniotwórczym. Przyczyną choroby może być również wrodzony brak przytarczyc lub ich zniszczenie w przebiegu np. zakażenia. Brak parathormonu prowadzi do zmniejszenia dopływu wapnia z przewodu pokarmowego i kośćca oraz obniżenia stężenia tego jonu we krwi.
Objawy. Wśród dolegliwości dominują objawy tężyczkowe pod postacią mrowień i drętwień, zwłaszcza kończyn i wokół ust, skłonności do kurczów mięśni. Przy znacznie obniżonym poziomie wapnia we krwi mogą wystąpić napady tężyczki z bardzo silnymi i bolesnymi kurczami kończyn. Dłonie mogą układać się w kształcie „ręki położnika”. Występuje końsko-szpotawe ustawienie stóp. Pomimo dramatycznego obrazu i znacznego cierpienia, napad tężyczki zazwyczaj nie zagraża życiu chorego, jeżeli nie dojdzie do kurczu oskrzeli lub zaburzeń czynności serca.
Poważnym powikłaniem niedoczynności przytarczyc jest często zaćma, czyli zmętnienie soczewek oka, zazwyczaj obustronne i szybko postępujące, co prowadzi do pełnej utraty ostrości wzroku. Badania dodatkowe wykazują obniżenie poziomu wapnia oraz podwyższenie poziomu fosforanów we krwi.
Leczenie przewlekłej, utrwalonej niedoczynności przytarczyc polega na stosowaniu witaminy D3 w dużych, indywidualnie dobranych dawkach w skojarzeniu z wapniem i alusalem. Bardzo ważne jest ograniczenie nabiału (!) w celu zmniejszenia podaży fosforanów w diecie. W napadzie tężyczki podawane są preparaty wapnia.
- Rzekoma niedoczynność przytarczyc
Rzekoma niedoczynność przytarczyc jest zazwyczaj chorobą wrodzoną. Przyczyną jej jest oporność nerek, a czasami również tkanki kostnej, na działanie parathormonu, co prowadzi do takich samych skutków, jak brak tego hormonu. Objawy choroby są takie jak w pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc (tężyczka, zaćma, obniżenie poziomu wapnia w surowicy krwi), a ponadto występuje niski wzrost, krępa budowa ciała, otyłość, okrągła twarz, skrócenie kości śródręcza imitujące skrócenie palców (objaw Albrighta), upośledzenie umysłowe. U części chorych występuje ponadto zanik kostny, a nawet torbiele kostne, jak w pierwotnej nadczynności przytarczyc.