Czynniki sprzyjające wystąpieniu choroby wieńcowej określa się zwykle jako tzw. czynniki ryzyka lub czynniki zagrożenia tą chorobą. Wpływ tych czynników na zachorowalność został wykazany w toku badań epidemiologicznych, zajmujących się oceną częstości występowania choroby wieńcowej oraz jej zależności od różnych czynników wewnątrz- i zewnątrzpochodnych.
Do najważniejszych czynników ryzyka choroby wieńcowej zalicza się:
- zaburzenia gospodarki tłuszczowej,
- nadciśnienie tętnicze
- palenie tytoniu.
Stwierdzono, że obecność każdego z tych czynników zwiększa co najmniej dwukrotnie ryzyko zachorowania na tę chorobę. Jeżeli występują one łącznie, ryzyko to jest kilkakrotnie większe.
Do innych znanych czynników ryzyka należą:
- nieprawidłowy sposób odżywiania, a szczególnie nadmierna zawartość tłuszczów nasyconych (zwierzęcych) w diecie,
- otyłość,
- cukrzyca,
- siedzący tryb życia
- brak odpowiedniej aktywności fizycznej.
Niektórzy autorzy postulują znaczenie typu osobowości, określanego jako typ A i charakteryzującego się: stałym pośpiechem, poczuciem nadmiernej odpowiedzialności, agresywnością, potrzebą rywalizacji i silnie wyrażonym poczuciem współzawodnictwa. Niewątpliwe znaczenie mają też wpływy genetyczne, czego wyrazem jest częstsze występowanie choroby wieńcowej w tych samych rodzinach i wcześniejsze jej ujawnianie się u osób ze szczególnie dużym obciążeniem rodzinnym.
Wśród czynników ryzyka choroby wieńcowej u kobiet wymienia się ostatnio także regularne zażywanie doustnych środków antykoncepcyjnych. Ryzyko to jest stosunkowo niewielkie u kobiet w młodszym wieku, jeśli nie występują inne czynniki sprzyjające rozwojowi choroby wieńcowej, wzrasta natomiast u kobiet po 40 r. życia, a także wcześniej, jeżeli współistnieją inne czynniki ryzyka, zwłaszcza palenie papierosów.
Znajomość czynników ryzyka choroby wieńcowej i ich wczesne wykrycie ma szczególnie duże znaczenie praktyczne, stanowi bowiem podstawę do podjęcia tzw. prewencji pierwotnej, tj. postępowania zmierzającego do zmniejszenia ryzyka zachorowania na tę chorobę u osób szczególnie do niej predysponowanych. U osób z już istniejącą chorobą rozpoznanie i wyeliminowanie czynników ryzyka może złagodzić przebieg choroby i zapobiec jej powikłaniom (tzw. prewencja wtórna).