Czynniki przyspieszające rozwój miażdżycy można podzielić na dwie grupy:
- zewnątrzpochodne, takie jak niewłaściwe odżywianie, mało ruchliwy tryb życia, palenie papierosów
- wewnątrz- pochodne, a mianowicie nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zaburzenia gospodarki lipidowej uwarunkowane genetycznie.
Bardzo istotną rolę odgrywa sposób odżywiania. Bogate zestawienia epidemiologiczne wykazują istnienie zależności między zapadalnością na chorobę wieńcową a ogólnym spożyciem kalorii oraz spożyciem tłuszczów zwierzęcych nasyconych, cholesterolu i cukrów prostych. Nadmierne spożywanie tych produktów działa niekorzystnie, ponieważ sprzyja otyłości i podwyższeniu poziomu lipidów w surowicy krwi. Ponadto ten rodzaj odżywiania może doprowadzić do rozwoju cukrzycy lub też do pogorszenia tej choroby, jeśli już ona istnieje.
Podobne działanie wywiera mało ruchliwy tryb życia, gdyż często prowadzi do dodatniego bilansu energetycznego, a więc do otyłości. Palenie tytoniu sprzyja rozwojowi miażdżycy poprzez uszkodzenie śródbłonka naczyń. Czynnikami uszkadzającymi są: niedotlenienie oraz kadm zawarty w dymie tytoniowym. Ponadto pod wpływem palenia dochodzi do podwyższenia poziomu niektórych hormonów we krwi (adrenalina, noradrenalina), które również wywierają uszkadzający wpływ na śródbłonek naczyń.
Z licznych zestawień klinicznych i epidemiologicznych wynika, że u osób z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą i genetycznie uwarunkowanymi zaburzeniami gospodarki tłuszczowej częstość występowania miażdżycy naczyń jest znacznie wyższa i dotyczy osób w młodszych grupach wiekowych.