Szczególne przypadki nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie u kobiet ciężarnych. U młodych kobiet nadciśnie­nie wykrywane jest nierzadko w okresie ciąży. W tym stanie może się bowiem ujawnić nadciśnienie pierwotne, a także — rzadziej — nadciśnienie objawowe, zwykle pochodzenia nerkowego. W końcowym okresie ciąży nadciśnienie może być również jednym z objawów tzw. zatrucia ciążowego.

W warunkach prawidłowych, ciśnienie krwi w pierwszej połowie ciąży zwykle obniża się, a w późniejszych okresach nieznacznie wzra­sta, nie przekraczając jednak na ogół poziomu wyjściowego. Podwyż­szone wartości ciśnienia, zwłaszcza w pierwszych miesiącach ciąży, świadczą o istnieniu nadciśnienia tętniczego. Dokładnie zebrany wy­wiad i odpowiednie badania pomocnicze pozwalają zwykle ustalić jego charakter.

Kobieta ciężarna ze stwierdzonym nadciśnieniem wymaga szczegól­nej opieki i odpowiednio częstej kontroli lekarskiej. Leki muszą być odpowiednio przez lekarza dobrane, ponieważ nie wszystkie środki ob­niżające ciśnienie mogą być stosowane w ciąży. Jeżeli ciśnienie wyka­zuje tendencje do wzrostu w miarę rozwoju ciąży, konieczne jest ścisłe współdziałanie lekarza internisty bądź kardiologa z ginekologiem, w celu wspólnego ustalenia najbardziej właściwego sposobu leczenia.

Inna jest sytuacja kobiet z nadciśnieniem odkrytym przed ciążą. Samo nadciśnienie nie jest w zasadzie przeciwwska­zaniem do zajścia w ciążę. Dotyczy to zwłaszcza kobiet z nadciśnie­niem pierwotnym o stosunkowo łagodnym charakterze, z umiarkowa­nie podwyższonymi wartościami ciśnienia krwi i będących pod ścisłą kontrolą lekarską. Wysokie, zaawansowane nadciśnienie ze względu na duże ryzyko powikłań może stanowić przeciwwskazanie do zajścia w ciążę. W tych przypadkach decyzja powinna być podjęta z rozmys­łem, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności mogących mieć zna­czenie dla zdrowia matki i płodu.

Nadciśnienie a doustne środki antykoncepcyjne. Stwierdzono, że nadciśnienie występuje częściej u kobiet stosujących doustne środ­ki antykoncepcyjne niż u kobiet zapobiegających ciąży w inny sposób bądź też nie używających żadnych środków. Przyczyna tego zjawiska nie jest całkowicie jasna. Prawdopodobnie wpływ mają zawarte w doustnych środkach antykoncepcyjnych preparaty hormonalne od­działujące na niektóre mechanizmy regulacji ciśnienia krwi. Nadciś­nienie ujawnia się jedynie u niewielkiego odsetka kobiet stosujących te środki. U większości kobiet wzrost ciśnienia jest nieznaczny i nie ma istotnego znaczenia. Obserwacje wskazują, że pewną rolę może tu grać predyspozycja rodzinna do rozwoju nadciśnienia.

Pojawienie się nadciśnienia u kobiety stosującej długotrwale doust­ne środki antykoncepcyjne jest wskazaniem do zmiany sposobu zapo­biegania ciąży. Po odstawieniu tych środków ciśnienie krwi normali­zuje się w ciągu kilku miesięcy. U kobiet z istniejącym nadciśnieniem preparaty hormonalne mogą niekorzystnie wpływać na jego przebieg.

Nadciśnienie u kobiet w okresie przekwitania. Wysokie ciśnie­nie krwi stwierdzane u niektórych kobiet w okresie przekwitania mo­że się charakteryzować stosunkowo dużymi wahaniami, co przyczynia się do często w tym czasie odczuwanych dolegliwości ze strony układu krążenia. Nadciśnienie w okresie przekwitania pojawiające się po raz pierwszy u kobiety z dotychczas prawidłowym ciśnieniem krwi może mieć charakter przejściowy i ulega normalizacji po osiągnięciu przez organizm stanu równowagi hormonalnej. Pod wpływem występujących w okresie przekwitania zaburzeń hormonalnych może również ujawnić się nadciśnienie pierwotne, zwłaszcza u kobiet z rodzinną predyspozy­cją. U części kobiet utrzymuje się ono i musi być odpowiednio często kontrolowane i właściwie leczone.

Nadciśnienie w starszym wieku. W naszym społeczeństwie — po­dobnie jak i w większości innych – ciśnienie krwi wykazuje tenden­cję do wzrostu wraz z wiekiem. Nie dotyczy to wszystkich ludzi, po­nieważ u niektórych osób ciśnienie krwi nie zmienia się w sposób istotny i pozostaje na zbliżonym poziomie w ciągu całego dorosłego życia. Wiele danych przemawia za poglądem, że wzrost ciśnienia z wiekiem jest tym większy, im wyższe było ono w okresie dzieciństwa i młodości.

Umiarkowany wzrost ciśnienia w miarę starzenia się jest zjawi­skiem normalnym i nie wymaga na ogół specjalnego leczenia. U osób starszych zwykle wzrasta bardziej ciśnienie skurczowe. Zależy to od stwardnienia aorty i utraty jej elastyczności w związku z postępują­cym procesem miażdżycowym. Ciśnienie rozkurczowe nie zmienia się bądź wzrasta tylko nieznacznie. W wyniku tego zwiększa się rozpię­tość między ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym, czyli tzw. ampli­tuda ciśnienia lub ciśnienie tętna. Jest to jedna z najbardziej charakterystycznych cech ciśnienia krwi u osób starszych.

Granice ciśnienia, jakie jeszcze można uznać za prawidłowe, są umowne. Zwykle przyjmuje się za prawidłowe ciśnienie nie prze­kraczające 160/95 mm Hg (21,3/12, 7 kPa) u osób po 60 r^życia. U osób w podeszłym wieku bywa ono jednak często wyższe. Nadmierny wzrost ciśnienia, który dotyczy wybiórczo ciśnienia skurczowego, na­zywany jest nadciśnieniem skurczowym. Dawniej sądzono, że ponieważ nadciśnienie takie zależy od zmian zachodzących normal­nie w starszym wieku, jest ono zjawiskiem fizjologicznym i jako takie nie wymaga leczenia. Obecnie wiadomo, że nadmierny wzrost ciśnie­nia — nawet jeżeli dotyczy wybiórczo ciśnienia skurczowego — nie jest obojętny dla zdrowia, zwiększa bowiem ryzyko powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza zaś powikłań mózgowych, i powinien być leczony. Granica, powyżej której musi być podjęte lecze­nie obniżające ciśnienie, jak i rodzaj stosowanego leczenia, są ustala­ne indywidualnie w zależności od wieku chorego, wysokości ciśnienia oraz wystąpienia powikłań i ich rodzaju. Ponieważ ludzie starsi różnie mogą reagować na leki obniżające ciśnienie, dobór leków i ustalenie ich dawek są sprawą szczególnie istotną. Ważna jest też granica, do jakiej może być obniżone ciśnienie krwi u osoby w starszym wieku, gdyż nadmierne, a zwłaszcza zbyt gwałtowne obniżenie ciśnienia może być niekorzystne i spowodować ujemne następstwa.

Nadciśnienie a prowadzenie samochodu. To, czy osoba z nadciś­nieniem może prowadzić samochód, zależy od stopnia zaawansowania nadciśnienia, od ewentualnych powikłań, ich charakteru i nasilenia, a także od rodzaju i dawek stosowanych leków.

Samo nadciśnienie nie jest w zasadzie przeciwwskazaniem do pro­wadzenia samochodu. Jeśli jednak choroba ma postać bardziej za­awansowaną i występują powikłania, zwłaszcza ze strony ośrodkowe­go układu nerwowego, prowadzenie samochodu stwarza zagrożenie dla kierowcy i otoczenia. Przy ocenie zdolności do prowadzenia samo­chodu lekarz bierze też pod uwagę stosowane leki, ponieważ niektóre z nich mogą upośledzać w mniejszym lub większym stopniu sprawność psychofizyczną kierowcy, a ponadto każdy chory może inaczej reago­wać na te same leki. Decyzję zawsze podejmuje lekarz w odniesieniu do indywidualnego pacjenta. Niekiedy może być wskazana zmiana sposobu leczenia; dotyczy to zwłaszcza zawodowych kierowców.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.