Podstawowymi objawami ostrego obrzęku płuc jest gwałtowna duszność, przyspieszony oddech, kaszel z obfitym odkrztu­szaniem pienistej plwociny, zwykle podbarwionej krwią. Chory zajmu­je zwykle przymusową pozycję siedzącą, skóra jest blada, pokryta lep­kim, chłodnym potem. Charakterystyczne są głośne szmery oddecho­we, tzw. rzężenia, które w rozwiniętym obrzęku płuc są zwykle słyszal­ne także przez otoczenie chorego. Obrzęk płuc będący stanem bezpo­średnio zagrażającym życiu, wymaga udzielenia natychmiastowej po­mocy lekarskiej.

Przewlekła niewydolność lewej komory serca roz­wija się powoli, a zmiany w mięśniu serca i upośledzenie jego czyn­ności dokonują się stopniowo, w zależności od nasilenia i czasu trwa­nia czynnika wywołującego. W początkowym okresie upośledzenie kurczliwości lewej komory i zmniejszenie objętości krwi „wyrzucanej” do aorty są wyrównywane przyspieszeniem czynności serca, co zapew­nia utrzymanie odpowiedniej pojemności minutowej. Przyspieszenie czynności serca pojawia się początkowo tylko podczas wysiłków fi­zycznych, stopniowo coraz mniejszych. W bardziej zaawansowanych okresach choroby występuje także w spoczynku. Innym mechanizmem wyrównawczym jest przerost mięśnia lewej komory. Dalszy postęp nie­wydolności lewej komory prowadzi do zalegania krwi i wzrostu ciśnie­nia w lewym przedsionku i w krążeniu płucnym, czyli do tzw. zastoju albo przekrwienia biernego płuc.

Do objawów najbardziej uchwytnych dla chorego należy stop­niowe ograniczenie wydolności fizycznej oraz postępująca duszność, pojawiająca się przy coraz mniejszych wysiłkach fizycznych, a następ­nie także w spoczynku. Często duszność spoczynkowa występuje w no­cy, budząc chorego ze snu i zmuszając go do przyjęcia pozycji siedzą­cej. Niekiedy może występować tzw. oddech Cheyne — Stokesa, charakteryzujący się niemiarowym oddychaniem, z krótkimi okre­sami bezdechu, stopniowym narastaniem głębokości oddechów, a na­stępnie ponownym ich spłycaniem aż do kolejnego bezdechu. Ten typ oddechu zależy od zmienionej wrażliwości ośrodka oddechowego na stężenie dwutlenku węgla we krwi i może występować również w cho­robach ośrodkowego układu nerwowego. Innym objawem zaawanso­wanej niewydolności lewej komory serca jest tzw. dychawica (astma) sercowa — napadowa duszność, zwykle nocna, zależna od nagłego nasilenia przekrwienia biernego płuc. Może ona niekiedy poprzedzać wystąpienie obrzęku płuc.

• Niewydolność prawej komory serca. Ostra niewydol­ność prawokomorowa występuje rzadko; zwykle jest ona na­stępstwem zatoru tętnicy płucnej lub nagłego wzrostu oporów w krążeniu płucnym powstałych z innych przyczyn.

Przewlekła niewydolność prawokomorowa rozwi­ja się przeważnie w następstwie przewlekłej niewydolności komory le­wej, kiedy powstający w jej wyniku zastój krwi i wzrost ciśnienia w krążeniu płucnym stwarza opory dla pracy prawej komory serca i wpływa na jej czynność. Inną przyczyną niewydolności prawej komo­ry jest tzw. zespół płucno – sercowy („serce płucne”). Zmiany w układzie krążenia w tym zespole mają charakter wtórny w stosunku do zmian w układzie oddechowym, obciążającym prawą komorę serca i utrudniającym jej pracę. Najczęściej zespół ten rozwija się wskutek rozedmy płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli (tzw. nieswoista choro­ba oskrzelowo-płucna), ale może też wystąpić w przebiegu innych cho­rób układu oddechowego.

Objawem najwcześniejszym niewydolności prawej ko­mory jest poszerzenie żył szyjnych na skutek nadmiernego wypełnie­nia krwią, spowodowanego utrudnionym odpływem krwi żylnej do prawego przedsionka serca. Wypełnienie żył szyjnych zwiększa się wy­raźnie podczas ucisku na okolicę wątroby — tzw. objaw wątrobowo-szyjny.

Dość wczesnym objawem jest powiększenie wątroby, będące wynikiem biernego przekrwienia. Dłuższe utrzymywanie się tego obja­wu prowadzi do tzw. marskości sercowej wątroby. Poja­wiają się też zaburzenia ogólnoustrojowe zależne od upośledzenia czynności tego narządu.

Do późnych objawów, bardzo typowych, należą obrzęki. Początkowo dotyczą one najniżej położonych części ciała, tzn. okolicy kostek i podudzi, stopniowo jednak obejmują inne okolice, a w za­awansowanym okresie choroby mogą mieć charakter uogólniony. U chorych leżących obrzęki mogą pojawić się najpierw w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. W zaawansowanym okresie choroby dochodzi także do przesięków, tj. gromadzenia się płynu w jamach ciała — w ja­mach opłucnej i otrzewnej, czyli do tzw. wodobrzusza, które mo­że przybierać znaczne rozmiary. Krańcowym wyrazem przewlekłej nie­wydolności prawokomorowej jest postępujące wyniszczenie, czyli tzw. charłactwo sercowe.

• Wstrząs sercowopochodny, czyli kardiogenny, jest to ostre za­burzenie krążenia krwi, spowodowane działaniem czynników gwałtow­nie zaburzających pracę serca. Prowadzi ono do nagłego zmniejszenia dopływu krwi do tkanek i upośledzenia czynności ważnych dla życia narządów. Do najważniejszych czynników mogących wywołać wstrząs sercowopochodny należą: zawał serca, ostre zaburzenia rytmu serca, zapalenie mięśnia sercowego, nagromadzenie dużej ilości płynu w worku osierdziowym, masywny zator płucny, gwałtowna utrata krwi, uraz, ciężka infekcja.

Objawem wstrząsu jest spadek ciśnienia tętniczego krwi, chłod­na, pokryta lepkim potem skóra, zmniejszenie wydalania moczu. W cięższych postaciach mogą wystąpić zaburzenia świadomości oraz spa­dek ciśnienia tętniczego krwi do wartości nieoznaczalnych.