Przebieg cukrzycy i rokowanie w tej chorobie zależą w dużym stopniu od organizacji opieki zdrowotnej. W krajach; w których chorym na cukrzycę zapewniono wysoki poziom tej opieki, uzyskano najdłuższe przeżycia i najniższą częstość powikłań, zwłaszcza ostrych, tej choroby.
Leczenie szpitalne wskazane jest tylko w początkowym okresie cukrzycy typu 1, później zaś w przypadkach powikłań, zakażeń, w ciąży itp. Dla okresowych kontroli stanu metabolicznego bardziej przydatne jest leczenie uzdrowiskowe, ponieważ do programu terapeutycznego można włączyć wysiłek fizyczny, np. w formie kontrolowanych spacerów „ścieżkami zdrowia”. Główny jednak ciężar leczenia cukrzycy spoczywa na lecznictwie ambulatoryjnym, w którego sprawnym funkcjonowaniu szczególnie odpowiedzialną rolę spełnia poradnia cukrzycowa. Jest ona w zasadzie placówką konsultacyjną dla lekarza pierwszego kontaktu, tj. lekarza domowego czy rejonowego, z tym że pewną grupę chorych przejmuje pod bezpośrednią opiekę leczniczą. Są to chorzy wymagający leczenia insuliną z chwiejnym przebiegiem choroby, z cukrzycą długotrwałą i klinicznymi objawami przewlekłych powikłań bądź z innymi chorobami, które mogą wpływać niekorzystnie na przebieg cukrzycy. Poza tym w zakres zadań poradni cukrzycowej wchodzi działalność rehabilitacyjna i profilaktyczna.
Rehabilitacja w cukrzycy polega na maksymalnym zmniejszeniu niedogodności i ograniczeń wynikających z tej choroby oraz na stworzeniu choremu możliwości pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Podstawowe znaczenie ma — obok udzielania właściwych zaleceń medycznych – także przeszkolenie chorych, aby wiedzieli wszystko, co trzeba o cukrzycy, potrafili przestrzegać odpowiedniej diety, wykonywać wstrzyknięcia insuliny, prowadzić samokontrolę (tj. badać mocz na obecność cukru i acetonu, dokonywać niewielkich korekt w dawkowaniu insuliny, postępować właściwie w stanie niedocukrzenia krwi), dokonać wyboru zawodu lub jego zmiany, planować rodzinę.
Działalność profilaktyczna polega na wczesnym rozpoznaniu cukrzycy – m.in. wśród rodzin chorych na cukrzycę — oraz na zapobieganiu powikłaniom, co sprowadza się do optymalnego leczenia i wyrównania tej choroby.
Zakres działalności poradni cukrzycowej jest więc rozległy, a jego realizacja jest możliwa tylko w warunkach ścisłej współpracy z lekarzem pierwszego kontaktu, pod którego bezpośrednią opieką chory powinien pozostawać przez cale życie.