Trzewia brzuszne są niewrażliwe na wiele bodźców, które działając na skórę wywołują ból. Człowiek nie odczuwa bólu np. przy nacinaniu, szczypaniu, rozrywaniu lub zgniataniu tkanek narządów wewnętrz­nych. Ta odmienna reakcja na bodźce zależy od innego rodzaju uner­wienia trzewnego i skóry. Uświadomienie sobie tego faktu może mieć ważne znaczenie, bowiem niektóre zabiegi diagnostyczne połączone są z pobieraniem wycinków tkanek do badania.

Narządy jamy brzusznej niewrażliwe na  bodźce są natomiast wrażliwe na rozciąganie, rozdęcie i wzmożone napięcie ścian. Odczu­wamy to najlepiej w przypadku chorób narządów mających budowę umięśnionej rury, np. przełyku, żołądka, jelit lub przewodów żółcio­wych. W narządach miąższowych, takich jak wątroba, ból powstaje na skutek dość nagłego ich powiększenia i rozciągnięcia otaczającej to­rebki. Ból trzewny może być także wywołany przez zapalenie lub nie­dokrwienie. Charakter bólu trzewnego jest zwykle tępy, gniotący, pa­lący lub kurczowy. Precyzyjne określenie jego lokalizacji jest trudne. Wskazanie narządu i określenie rodzaju choroby – odpowiedzialnych za powstanie bólu — tylko na podstawie lokalizacji i charakteru bólu jest najczęściej niemożliwe.

Ból w chorobach przełyku odczuwany jest zwykle za most­kiem, a przy większym natężeniu także w plecach i często jest połą­czony z zaburzeniami połykania lub zgagą. Ponieważ niektóre choroby serca wywołują bóle o tym samym umiejscowieniu, dla ustalenia pra­widłowego rozpoznania konieczne jest badanie lekarskie.

Ból w chorobach żołądka i dwunastnicy, wątroby, pęcherzyka żół­ciowego, dróg żółciowych i trzustki umiejscawia się w nadbrzu­szu. W przypadku chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych ból często odczuwany jest w prawym podżebrzu i ma tenden­cję do opasywania boku i promieniowania do pleców. Ma on na ogół nagły początek i znaczne natężenie. Nierzadko towarzyszą mu naj­pierw dreszcze, a potem gorączka. Nieco później może wystąpić żół­taczka. W chorobach trzustki – oprócz lokalizacji w nadbrzuszu – ból często promieniuje do pleców, a czasami także do lewego boku i barku. Ból w okolicach pępka może być spowodowany choro­bami jelita cienkiego, zaś poniżej pępka i w obu dołach biodro­wych – zwykle chorobami jelita grubego, narządów miednicy małej lub wyrostka robaczkowego.

Taka interpretacja lokalizacji bólów ma znaczenie tylko orientacyj­ne, a jednym z przykładów popierających to twierdzenie może być fakt, że bóle ze strony jelita grubego, choć częściej odczuwane w obu dołach biodrowych i podbrzuszu, mogą występować w obu podżebrzach i niemal w każdej innej okolicy brzucha.

W zasadzie każdy ból, który wystąpił po raz pierwszy, jest wskaza­niem do badania lekarskiego. Szczególnie pilnego wyjaśnienia wyma­gają bóle ostre, które nie ustępują w ciągu paru godzin, są wyraź­nie zlokalizowane, nasilają się przy kaszlu, kichaniu, niewielkich wstrząsach ciała czy nawet przy głębszym oddychaniu. W tych przy­padkach brzuch bywa twardy z powodu silnego mimowolnego napię­cia mięśni. Może to świadczyć o zapaleniu otrzewnej w następstwie procesów chorobowych toczących się w jamie brzusznej lub miednicy. Zwykle niezbędne jest leczenie operacyjne w trybie pilnym.