Tężyczka, zwana też spazmofilią, jest wieloobjawowym zespołem, polegającym na zwiększonej gotowości (tężyczka utajona) do występowania napadów tężyczki (tężyczka jawna). Może ona być spowodowana – poza niedoczynnością przytarczyc — niedoborem wapnia z innych przyczyn, jak również niedoborem potasu i magnezu, chorobami ośrodkowego układu nerwowego i innymi przyczynami.
Objawy kliniczne mogą być podobne do tych, jakie spotyka się w niedoczynności przytarczyc, mogą też występować inne zależnie od przyczyny wywołującej. Do głównych objawów tężyczki zalicza się: objawy tężyczkowe, rzekomonerwicowe i związane z zaburzeniami przemiany mineralnej.
- Objawy tężyczkowe. Występuje mrowienie i drętwienie kończyn, kurcze różnych grup mięśni: „kurcz pisarski”, wrażenie obecności gaiki w przełyku, kurcze mięśni stóp, podudzi, rąk, zwłaszcza nocne lub pod wpływem zimna, kurcze krtani, oskrzeli, jelit. U ok. 1/3 chorych następuje pełny napad tężyczkowy (tężyczka jawna) o typowym przebiegu: niepokój lub lęk, przyspieszony i pogłębiony oddech (hiperwentylacja), następnie mrowienie i drętwienie kończyn, kolejno bolesne kurcze mięśni narastające do przymusowego ułożenia rąk w kształcie „ręki położnika” i końsko-szpotawego stóp. Napad nie zależy od woli chorego.
- Objawy rzekomonerwicowe. Najistotniejsze wśród nich jest uczucie przewlekłego zmęczenia (astenia); chorzy często budzą się już znużeni. Poza tym występują: męczliwość umysłowa (psychastenia), niepokój, lęki, zawroty i bóle głowy, kołotania serca i bóle w okolicy sercowej, zmienność nastroju, skłonność do nadpobudliwości albo wręcz agresywność — często naprzemiennie z okresami depresji.
- Objawy związane z nieprawidłowym metabolizmem mineralnym to: bóle kręgosłupa, odwapnienie kośćca, kamica moczowa, zaćma, paradontoza.
Leczenie zależy od nasilenia objawów i charakteru choroby podstawowej.