Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy jest chorobą polegającą na niedostatecz­nym wydzielaniu hormonów przez ten gruczoł, przejawiającą się ogólnoustrojowymi zaburzeniami wynikającymi z niedoboru tych hormonów.

Przyczyną choroby jest najczęściej uszkodzenie tarczycy wywo­łane jej przewlekłym zapaleniem, leczeniem nadczynności tarczycy jo­dem promieniotwórczym lub operacją tarczycy. W nielicznych przy­padkach niedoczynność mogą spowodować: naświetlania okolicy szyi promieniami rentgena, wady rozwojowe tarczycy oraz zaburzenia czynności tego gruczołu mające podłoże genetyczne (dziedziczne). Uszkodzenie tarczycy powoduje tzw. niedoczynność pierwotną. Jeśli tarczyca nie jest uszkodzona, jej niedoczynność rozwija się w wyniku choroby przysadki, która nie wydziela dostatecz­nych ilości hormonu pobudzającego czynność tarczycy, tj. tyreotropi­ny. Tego rodzaju niedoczynność określana jest jako wtórna.

Zaburzenia ogólnoustrojowe wywołane brakiem hormonów tarczycy wykazują znaczne różnice w zależności od tego, czy rozwijają się u płodu lub u niemowląt, u młodzieży czy u osób dorosłych.

Niedoczynnością tarczycy wrodzoną jest niedoczynność, która rozwinęła się w okresie życia płodowego lub w pierwszym roku życia. Powoduje ona przede wszystkim niedorozwój mózgu i ciężkie upośle­dzenie rozwoju kośćca. Dzieci są tak upośledzone w rozwoju psychicz­nym i fizycznym, że stan ich określa się jako matołectwo.

Niedoczynność tarczycy młodzieńcza rozwija się u dzieci star­szych, np. w okresie dojrzewania, a jej nasilona postać nosi nazwę obrzęku śluzowatego młodzieńczego. Następuje wówczas przede wszystkim zahamowanie wzrostu oraz inne cechy choroby spo­tykane u osób dorosłych. Zaburzenia czynności mózgu „ograniczają się” do ociężałości psychicznej.

Obrzęk śluzowaty u osób dorosłych jest ciężką postacią niedo­czynności tarczycy. Brak hormonów tego gruczołu powoduje drastycz­ne zwolnienie procesów utleniania. Przemiana materii znacznie się zmniejsza, niekiedy nawet o połowę. Równolegle zmniejsza się zużycie tlenu i ilość wytworzonej energii cieplnej. Chorzy skarżą się na stale odczuwanie zimna, osłabienie, senność, spowolnienie psychiczne i fi­zyczne, dokuczliwe bóle mięśni. U kobiet mogą wystąpić bardzo obfite krwawienia miesięczne, a u mężczyzn znaczne osłabienie potencji płciowej. Występują obrzęki, zwłaszcza twarzy, suchość skóry, obniże­nie temperatury ciała (np. do 35°C), przerzedzenie owłosienia, zwła­szcza brwi. Język chorych jest obrzmiały, głos gruby, mowa spowol­niała. Czynność serca jest wolna, sylwetka serca powiększona.

Rozpoznanie niedoczynności opiera się na badaniach pomocni­czych wykazujących obniżenie stężenia tyroksyny w surowicy poniżej 4,5 /tg/100 ml (51 mmol/1) i, w przypadkach pierwotnej niedoczynności tarczycy, wysoki poziom tyreotropiny w surowicy (powyżej 6 ml/1). W przypadkach wtórnej niedoczynności tarczycy zawartość tyreotropiny w surowicy jest oczywiście bardzo niska. Poziom cholesterolu w suro­wicy zwykle wzrasta powyżej 300 mg% (7,8 mmol/1). Elektrokardio­gram charakteryzuje się płaskimi załamkami krzywej.

Niedoczynność tarczycy nieznacznie nasilona. Dolegliwości ograniczają się do wrażliwości na chłód, umiarkowanego osłabienia i ociężałości psychicznej.

Leczenie niedoczynności tarczycy polega na stałym przyjmowaniu hormonu tarczycy — tyroksyny. Początkowo lek jest stosowany os­trożnie i dopiero stopniowo dawki są zwiększane.

W przypadkach niedoczynności wrodzonej pełna poprawa nie często następuje, zwłaszcza jeśli chodzi o wzrost i rozwój intelektualny dzie­ci. U dzieci starszych i młodzieży rokowanie jest znacznie lepsze, jed­nak pod warunkiem, że leczenie zostanie podjęte wcześniej. U doros­łych na ogół dolegliwości pod wpływem leczenia ustępują, choć w przypadkach zaniedbanych i u osób w wieku podeszłym często leczenie ogranicza się do uzyskania tylko częściowej poprawy ze względu na złą tolerancję leków przez układ krążenia.

Chorzy z niewyrównaną niedoczynnością tarczycy powinni zacho­wać szczególną ostrożność w przyjmowaniu leków uspokajających i nasennych.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.